Planning van de transitie in vogelvlucht
Besluiten nemen en acties ondernemen. Het kenmerkt de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel voor pensioenfondsbestuurders. Hun agenda’s lopen er de komende jaren al aardig mee vol. Waarbij het ernaar uitziet dat er steeds meer moet gebeuren, naarmate de datum dat de nieuwe regeling ingaat in zicht komt.
Bijtijds beginnen en het tempo vasthouden blijft dan ook ons devies, ook al is er sprake van enig uitstel. Daarom brengen we de tijdlijn met deadlines voor de komende jaren op hoofdlijnen in beeld, als houvast voor de planning. We onderscheiden drie fasen, met ieder hun eigen uit te voeren acties en te nemen besluiten: de verkennings-, de ontwerp- en de implementatiefase. De fasen kunnen uiteraard op onderdelen geleidelijk in elkaar overlopen. De data die in het vervolg worden genoemd zijn gebaseerd op het consultatiedocument, waarbij we rekening hebben gehouden met 1 jaar vertraging in verband met latere invoering van de wet.
De verkenningsfase
Dit is een relatief korte fase die al is begonnen en loopt tot 1 april 2023. In deze fase zal de wetgeving haar definitieve beslag moeten krijgen. Ook is het zaak om aandacht te besteden aan de volgende onderwerpen:
Verantwoordelijkheidsverdeling
Pensioenfondsen en sociale partners moeten duidelijk met elkaar afstemmen over de onderlinge verdeling van rollen en verantwoordelijkheden.
Kennisoverdracht en deelnemersonderzoek
Een belangrijk element in deze verkenningsfase is kennisoverdracht om ervoor te zorgen dat alle betrokken partijen over dezelfde en over voldoende informatie beschikken. Kennisoverdracht kan bijvoorbeeld plaatsvinden in de vorm van kennissessies en workshops.
Verder dient het deelnemersonderzoek naar de risicohouding te worden voorbereid en mogelijk al te worden uitgezet.
Eerste analyses en benoemen nader uit te werken contractvorm
De eerste kwalitatieve en kwantitatieve analyses met betrekking tot het huidige en het transitie-ftk kunnen worden opgesteld. Dat geldt ook voor de analyses van de contractvormen Solidaire pensioencontract en Flexibele pensioencontract, inclusief de bijbehorende werkveronderstellingen. Hieruit wordt eerste beeld gevormd welke contractvorm in de volgende fase nader uitgewerkt dient te worden.
Deadlines
In de verkenningsfase onderscheiden we de onderstaande (wettelijke) deadlines:
De ontwerpfase
De ontwerpfase loopt ruwweg van 1 januari 2023 tot 1 januari 2025. Deze twee jaren staan vooral in het teken van het nader uitwerken van het pensioencontract en de nieuwe pensioenregeling, zodat deze concreet vorm krijgen. In deze fase kunnen de keuzes die tijdens de verkenningsfase zijn gemaakt zo nodig worden heroverwogen.
Risicohouding en evenwichtige belangenafweging
In het begin van de ontwerpfase krijgt het bepalen van de risicohouding van de deelnemers gestalte. Het beleggingsbeleid moet worden getoetst en mogelijk worden aangepast naar aanleiding van de uitkomsten van het risicobereidheidsonderzoek.
De analyses voor de pensioenregeling omvatten de premie en de ambitie, maar ook de gevolgen voor nabestaandenpensioen, arbeidsongeschiktheidspensioen en de opbouw bij arbeidsongeschiktheid. Voorjaar 2024 dient er inzicht te zijn in de onderbouwing van evenwichtige belangenafweging in de nieuwe regeling.
Rendementverdeling
Voor de solidaire premieregeling moeten besluiten worden genomen over de verdeling van het rendement, de inrichting van de solidariteitsreserve, het projectierendement, de spreiding van schokken, en het delen van het micro en macro langlevenrisico.
Beleggingsbeleid, invaren en compensatie
Tegen het eind van deze fase dient het beleggingsbeleid definitief vorm te krijgen. Na analyse kunnen dan ook de besluiten over invaren en compensatie een definitieve vorm krijgen.
De stakeholders worden aan het eind van de ontwerpfase geïnformeerd over de voorlopige besluitvorming van de sociale partners en de juridische documenten kunnen worden opgesteld.
Transitieplan
In het transitieplan zijn de definitieve afspraken tussen de werknemers (vertegenwoordiging) en de werknemer opgenomen. Het betreft dus het arbeidsvoorwaardelijk akkoord over de pensioenregeling.
Deadlines
In de ontwerpfase onderscheiden we de onderstaande (wettelijke) deadlines:
De implementatiefase
De implementatiefase beslaat evenals de ontwerpfase een periode van twee jaar, van 1 januari 2025 tot de aanvang van de nieuwe regeling uiterlijk op 1 januari 2027.
De meeste besluitvorming en acties staan uiterlijk voor het eerste half jaar van 2025 op de rol. De periode daarna staat volledig in het teken van het implementeren van de nieuwe regeling.
Opdrachtaanvaarding en fondsdocumenten
Afspraken uit het arbeidsvoorwaardenoverleg worden vastgelegd in het transitieplan. De pensioenuitvoerder betrekt het transitieplan bij de eigen besluitvorming over de opdrachtaanvaarding en het (eventuele) verzoek tot invaren van bestaande pensioenaanspraken en rechten en bij het opstellen van het implementatieplan. Gelijktijdig met de opdrachtaanvaarding kunnen ook de fondsdocumenten (in concept) worden opgesteld.
Implementatie – en communicatieplan
Het pensioenfonds onderbouwt in het implementatieplan hoe het pensioenfonds bij de besluitvorming rekening heeft gehouden met evenwichtige belangenafweging. Het communicatieplan is onderdeel van het implementatieplan. Naar verwachting dient uiterlijk 1 juli 2025 het implementatieplan definitief te zijn.
Communicatie en systemen
Na vaststelling van het implementatieplan medio 2025, gaat met name veel aandacht uit naar de communicatie met de deelnemers en andere stakeholders en naar het aanpassen van de administratiesystemen.
Tenslotte
Gezien de vele onderwerpen waar zowel sociale partners als pensioenfondsen de komende jaren mee worden geconfronteerd, is het naar onze mening zinvol om een projectplanning op te stellen waarin alle relevante onderwerpen worden opgenomen.
Ook al is de wetgeving nog niet definitief, de verwachting is zeker dat in de wetgeving harde deadlines worden opgenomen. Om te voorkomen dat ofwel sociale partners ofwel het pensioenfonds besluitvorming of de vereiste documentatie nog niet heeft afgerond ten tijde van deze harde deadlines is het naar onze mening van belang om tijdig te beginnen. Daarnaast is het zinvol om de eigen deadlines eerder te stellen dan de wettelijke deadlines, zodat er nog enige marge aanwezig is.
Deadlines
In de implementatiefase onderscheiden we de onderstaande (wettelijke) deadlines:
Het venijn zit in de start
Het uitstel van invoering van de nieuwe pensioenwet betekent niet per definitie tijdwinst.
Patrick Janssen, manager Bestuurszaken, hamert op zo snel mogelijk aanschuiven bij de sociale partners.